Emma wil leven – Josha Zwaan

Vandaag deel ik met jullie een recensie die uit mijn hart komt. Het boek ‘Emma wil leven’ van Josha Zwaan heeft mij namelijk echt weten te raken. Benieuwd hoe of wat? Dat lees je hieronder.

‘Emma wil leven’ van Josha Zwaan gaat over een meisje dat 12 is als ze gediagnosticeerd wordt met anorexia. Jarenlang streed Emma tegen deze verschrikkelijke eetstoornis, tot ze het absolute dieptepunt bereikte. Ze vertrok naar een kliniek in Portugal, om daar een intensieve behandeling te ondergaan. Want Emma wilde maar één ding: leven. Maar het meedogenloze monster dat anorexia heet, liet haar niet meer los. In april 2016 overleed Emma, 18 jaar jong.

Uitgeverij Ten Have ~ 256 pagina’s ~ december 2018 ~ ISBN: 9789025906559

Jaarlijks weet de ziekte anorexia nog altijd honderden slachtoffers te maken. Jonge meisjes en vrouwen, maar ook jongens en mannen raken in de ban van het monster dat anorexia heet. Voor de omgeving valt dit niet te begrijpen: ‘eet gewoon wat’, ‘je bent helemaal niet dik’ en ‘stel je toch niet zo aan’ wordt vaak gedacht. Met het boek ‘Emma wil leven’ krijgt de ziekte voor iedereen een gezicht. Door de ogen van Emma, haar ouders, zus, docenten en artsen probeert Josha Zwaan een beeld te scheppen van de afgelopen zes jaar. Hoe Emma op twaalfjarige leeftijd begon met afvallen, hoe machteloos haar ouders op dat moment stonden, hoe het een paar jaar later op zijn pootjes terecht lijkt te komen tot een terugval het leven van het gezin opnieuw overhoop haalt. Vanaf dat moment is er geen weg meer terug: de ziekte lijkt alsmaar meer grip te krijgen op dit jonge meisje in de bloei van haar leven. Wat overblijft is een eerlijk portret over Emma dat in april 2016 is overleden aan deze vreselijke ziekte.

Ik heb dit boek geleend bij de bibliotheek.

Sprakeloos

Stilte. Geen woorden meer. Het boek ‘Emma wil leven’ van Josha Zwaan heeft mij diep geraakt. Dit komt door de kracht van Emma, haar ouders, zusjes en alle betrokken die er vanaf het begin af spat. Maar ook door de manier waarop dit verhaal opnieuw wordt verteld. Net alsof je zelf ook een toeschouwer bent die niets kan doen om weer vreugde en gezondheid in het leven van deze bijzondere mensen kan brengen. Je hebt namelijk het gevoel dat je stukjes aan het lezen bent die direct geschreven zijn vanuit de ouders, de zus, vriendinnen en artsen. Maar ook vanuit de ogen van Emma – die door middel van dagboekfragmenten en foto’s – een kijkje in haar eerlijke gedachtes geeft. En nee, dat is echt niet altijd ‘rozengeur en maneschijn’, maar wel eerlijk. Zoals ze was als klein meisje, als beginnende puber en hoe ze met haar stralende lach een ruimte kon vullen.

Het verhaal dat in dit boek wordt verteld, is een verdrietig verhaal. Toch is het ook een verhaal van hoop. Wij hielden hoop tot het einde, al realiseerden we ons dat de kans zeer klein was dat Emma zou overleven en dat, als ze al zou overleven in Portugal, de lichamelijke schade zo groot was, dat ze altijd beperkingen zou houden. Wij hielden hoop omdat Emma hoop hield en wilde strijden voor herstel.

Bewondering

Ik had het liefst in dit boek willen kruipen en Emma (maar ook haar ouders) gewoon een knuffel willen geven. Ze wordt van binnen opgevreten door het monster dat anorexia  heet. En hoe graag ze ook wil vechten – en dit ook echt lijkt te doen als het na een paar jaar achter de rug lijkt – is het net dweilen met de kraan open. Het is slopend, zowel voor dat meisje dat wordt onderdrukt door het monster als voor het hele gezin. Klinieken in, klinieken uit, een rechtszaak om te beslissen wat de vervolgstappen zijn en steeds maar weer die hoop. De hoop tot het einde dat het allemaal goed zal komen. Haar ouders proberen jarenlang een oplossing te verzinnen. Ik heb zoveel bewondering gekregen voor hun strijdlust, hun kracht en hun openheid nu. Ik wens ze echt uit het diepst van mijn hart alle vreugde en rust toe die ze maar kunnen krijgen. En overigens ook voor alle ouders die nu in een soortgelijke situaties zitten: blijf vechten.

Een gezicht gekregen

Hoewel ik al eerder was geraakt door Emma’s verhaal naar aanleiding van de documentaire van Jessica Villerius, is het nog harder binnen gekomen na het lezen van dit boek. Anorexia heeft een gezicht gekregen en daarmee liep het weg van ‘het eetprobleem’, zoals altijd wordt gezegd. Het gaat terug naar de kern: daar waar het echt om draait en dat is vaak een combinatie van factoren. Zoals karaktereigenschappen die botsen, de buitenwereld of in sommige gevallen een trauma uit het verleden dat moet worden verwerkt. Door dit boek krijg je een inzicht in wat een eetstoornis is en hoe het gevormd wordt. Dat maakt dat dit boek echt een must read is: een verhaal dat moet worden verteld. En ik ben blij dat ik met deze recensie daar mijn kleine maar hopelijk waardevolle steentje aan bij kan dragen. Hopelijk helpt Emma’s verhaal andere meiden en jongens die kampen met deze eetstoornis of hun gezin. Precies zoals Emma had willen doen als ze genezen was. Zo liet ze in haar laatste reis naar Portugal nog weten aan alle inzittenden van het vliegtuig.

Als ik mijn ogen sluit zie ik Emma voor me. Nog maar negen maanden geleden fietsten we samen op de mountainbike door de bergen van Portugal. Ze was zo trots dat ze dat nog kon. Ze straalde. Nu zijn we hier. Familie, vrienden, zusjes, Mariese en ik. Een zaal vol mensen. Allemaal nog vol van Emma. Maar Emma is er niet meer.

Conclusie

‘Emma wil leven’ van Josha Zwaan maakt indruk. Diepe indruk. Van alle boeken die ik ooit over anorexia heb gelezen, is dit er één die mij misschien wel voor altijd zal bijblijven. De slopende ziekte heeft namelijk een gezicht gekregen. En dat maakt dit boek – vol met persoonlijke verhalen van Emma, haar ouders, vriendinnen, artsen en haar zus – een must read. Zowel voor mensen die meer inzicht willen in hoe de ziekte vorm krijgt in het leven van een jong meisje als voor mensen die zelf met deze ziekte te maken hebben (op wat voor manier dan ook). En daar wil ik als lezer mijn steentje aan bijdragen: dit verhaal moet verteld worden om anderen te helpen. Precies zoals Emma had willen doen als ze was opgekrabbeld. Ik hoop diep in mijn hart dat Emma’s familie en andere betrokken inmiddels de rust hebben gekregen die ze verdienen. Ik heb bewondering voor ze – hoe ze in al die jaren er alles aan deden om tot een ‘oplossing’ te komen, hoe ze hoop hielden en hoe ze met alles wat ze hadden het gezin bij elkaar probeerden te houden. Want hun kracht straalt van de bladzijdes.

Ken jij het verhaal van Emma al – door de documentaire, het theaterstuk of het boek? Laat het dan achter in de comments. Mocht dat niet zo zijn en ben je benieuwd? Hier kun je de documentaire bekijken; het boek is (zie link hieronder) beschikbaar via bol.com en het theaterstuk draait nu nog. Bekijk hier de speeldata.